Size söz verdiğim gibi, bu hafta Teknik yazımda Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’in ikinci bölümünü ilk çıkan yönetmeliğin aynı bölümü ile karşılaştırmasını yaptım.

 Bu bölüm Yetki, Yeterlilik ve Bilgi Sistemi ‘ni kapsıyor.

Her şeyden önce, biz gayrimenkul danışmanları ve işletme sahipleri ne istediğimizi biliyor muyuz?

Biz bir yönetmelik mi, yoksa kanun mu istiyoruz?

Aralarında nasıl bir fark var?

Her şeyden önce bazı kararlar vermemiz lazım.

Ticaret Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde büyük çoğunluğun istekleri acaba doğru anlatıldı mı? Hazırlıklar nasıl yapıldı? Yoksa birkaç kişinin kaleminden bir liste hazırlanıp Ticaret Bakanlığının önüne mi koyuldu? Aslında cevap bekleyen çok soru var.

Ancak bu gelişimin sağlıklı olmadığı kesin. Çünkü tabandan tam bir destek görmüyor. Sadece birkaç markanın kendi işlerini kolaylaştırıcı bazı içeriklerin varlığı yeterli kabul edilmiş durumda.

İkinci bölümün su kaldırır ve tartışmaya açık çok tarafı var. Yaz yaz bitmez diyebilirim. Zaten yorumlar gelmeye başladı. Bu yönetmelik hakkında bana gün içinde hiç yoksa 8-10 telefon geliyor. Benim cevabımsa bekleyip görelim oluyor.

Yetki ve Yeterlilik belgesini parasını veren alabiliyorsa burada bir şeyler yanlış olmalı. Benim karşılaştığım bazı durumlar var. Danışman iki kelimeyi bile bir araya getiremiyor, ne yaptığının tam olarak bilincinde değil ama yetki ve yeterlilik belgesi var. Kısacası süte mürekkep karışalı çok olmuş.

Hatta 6. Maddenin d) Fıkrasının 4. Bendinden anladığım kadarı ile belli suçları işleyerek hapis cezası almış kişilerin bu mesleği yapmaması için hiçbir engel yok. Dolandırıcılık veya organize suç işlemiş olanlara da kapı açık görünüyor.

Yetki belgesinin yenilenmesi ve iptalinde de yine bazı tutarsızlıklar var. Dikkatli bir okuyucunun gözünden kaçmayacak şeyler bunlar.

Kısacası, yamalı bohçanın yamanacak bir yeri kalmamış.

Güven AÇIK

TAŞINMAZ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK

İKİNCİ BÖLÜM

Yetki, Yeterlilik ve Bilgi Sistemi

Taşınmaz ticaretiyle iştigal edebilecek kişiler ve yetki belgesi

MADDE 5 – (1) Taşınmaz ticareti, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılır.

(2) Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir, askıya alınır ve iptal edilir.

(3) Yetki belgesi, her bir işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez. Bir işletmede birden fazla tacir veya esnaf ve sanatkârın taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunması durumunda işletme adına yalnızca bir yetki belgesi düzenlenir.

(4) Yetki belgesinin geçerlilik süresi beş yıldır.

(5) Yetki belgesi işletmenin herkes tarafından kolaylıkla görülebilen bir yerine asılır.

 Yetki belgesi

MADDE 5 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-14/10/2020-31274)

1. Taşınmaz ticareti, yetki belgesine sahip işletme ve sözleşmeli işletmeler tarafından yapılır.
2. Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.
3. Ticari işletme adına düzenlenen yetki belgesinde, MERSİS numarası ve MERSİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile ticaret unvanına; esnaf ve sanatkâr işletmesi adına düzenlenen yetki belgesinde ise ESBİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarasına veya yabancı kimlik numarasına yer verilir.
4. Sözleşmeli işletmenin yetki belgesinde, üçüncü fıkrada belirtilen bilgilerle birlikte, sözleşmeyle bağlı olunan işletmenin unvanı ve yetki belgesi numarasına da yer verilir.
5. Yetki belgesi, her bir işletme ve sözleşmeli işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez.

 Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar

MADDE 6 – (1) İşletmeye yetki belgesi verilebilmesi için;

a) 12 nci maddede belirtilen şartların taşınması,

b) Meslek odasına kayıtlı olunması,

c) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,

ç) Gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel kişi tacirlerin bu alandaki faaliyetlerini yürütmek için görevlendirdikleri ve yetkilendirdikleri temsile yetkili kişilerinin, şubelerde ise şube müdürünün;

1) On sekiz yaşını doldurmuş olması,

2) En az lise mezunu olması,

3) İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş olması,

4) Konkordato ilan etmemiş olması,

5) Kasten işlenen bir suçtan dolayı veya affa uğramış olsalar dahi devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı, hayasızca hareketler, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçlarından hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,                                                                                                                          

d) Gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel kişi tacirlerin temsile yetkili kişilerinden en az birinin, şubelerde ise şube müdürünün sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5) ulusal yeterliliğine dayalı mesleki yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.

(2) Bakanlık, yetki belgesi verilmesi için mesleki eğitim şartı getirmeye ve bu eğitime ilişkin usul ve esasları ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak belirlemeye yetkilidir. Mesleki eğitim; Bakanlık, Millî Eğitim Bakanlığı veya Bakanlıkça uygun görülen kamu kurumları, üniversiteler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve mesleki yeterlilik belgesi vermeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından verilir.

Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar

MADDE 6 – (Değişik:RG-14/10/2020-31274)

(1) İşletmeye yetki belgesi verilebilmesi için;

a) Meslek odasına kayıtlı olunması,

b) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,

c) Meslek odası ve vergi kayıtlarındaki iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti faaliyetinin bulunması,

ç) Sorumlu emlak danışmanlarından en az birinin Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,

d) Sorumlu emlak danışmanlarının;

1. 1. On sekiz yaşını doldurmuş olması,
   2. En az lise mezunu olması,
   3. İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş olması,
   4. Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis cezası almamış veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, haksız mal edinme, işkence, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, hayasızca hareketler, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçlarından hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,
   5. Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler veya Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca taşınmaz ticareti konusunda verilen en az yüz saatlik eğitimde başarılı olması,
   6. Yetki belgesi başvurusunun yapıldığı tarihten önceki son beş yıl içinde ortaöğretim mezunlarının en az on iki ay; ön lisans, lisans ve lisansüstü mezunlarının ise en az altı ay emlak danışmanlığı veya sorumlu emlak danışmanlığı yapmış olması, gerekir.

(2) Sorumlu emlak danışmanlarının, ortaöğretim veya yükseköğretim kurumlarının taşınmaz ticareti ile ilgili alanlarından ya da bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda birinci fıkranın (d) bendinin (5) numaralı alt bendinde belirtilen mesleki eğitim şartı ile (6) numaralı alt bendinde belirtilen mesleki deneyim şartı aranmaz.

(3) Sözleşmeli işletmeye yetki belgesi verilebilmesi için;

a) Sözleşmeli işletmenin, birinci fıkranın (d) bendinin (6) numaralı alt bendinde belirtilen mesleki deneyim şartı hariç olmak üzere birinci fıkrada belirtilen şartları taşıması,

b) 21 inci maddede belirtilen sözleşmenin yapılmış olması,

c) İşletmenin yetki belgesinin bulunması ve sözleşmeli işletmesini Bilgi Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirmiş olması, gerekir.

(4) Birinci fıkranın (d) bendinin (5) numaralı alt bendinde belirtilen mesleki eğitim şartına ilişkin usul ve esaslar ile bu şarttan muafiyet sağlayan eğitim alanları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Yetki belgesinin verilmesi

MADDE 7 – (1) Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren belgeler ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden yapılır. İşletmenin 12 nci maddede belirtilen şartları taşıyıp taşımadığı, başvuru tarihinden itibaren yedi gün içinde il müdürlüğü tarafından bir tutanakla yerinde tespit edilir.

(2) İlgili kurum ve kuruluşların elektronik bilgi sistemlerinden sağlanabilen belgeler, bu sistemlerden temin edilir ve işletme adına açılan dosyada diğer başvuru evrakı ile birlikte saklanır.

(3) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartları taşıdığı anlaşılan işletmelere, başvuru tarihinden itibaren on gün içinde yetki belgesi verilir. Yetki belgesi talebi reddedilen işletmelere durum gerekçesi ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

Yetki belgesinin verilmesi

MADDE 7 – (1) Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığım gösteren belgeler ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden yapılır. (Mülga cümle:RG-14/10/2020-31274) (…)

(2) (Değişik:RG-14/10/2020-31274) İlgili kurum ve kuruluşların elektronik bilgi sistemlerinden sağlanabilen belgeler, bu sistemlerden temin edilerek elektronik ortamda oluşturulan dosyada diğer başvuru evrakı ile birlikte saklanır.

(3) (Değişik:RG-14/10/2020-31274) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartları taşıdığı anlaşılan işletme ve sözleşmeli işletmelere, başvuru tarihinden itibaren on gün içinde yetki belgesi verilir. Başvurusu reddedilen işletme ve sözleşmeli işletmelere durum gerekçesi ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

Yetki belgesinin yenilenmesi

MADDE 8 – (1) Yetki belgesi, geçerlilik süresinin sona ermesi veya içeriğindeki bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda yenilenir.

(2) Yenileme başvurusu, yetki belgesi geçerlilik süresinin sona ermesinden en az otuz gün önce, yetki belgesinde yer alan bilgilerde değişiklik olması durumunda ise değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren yedi gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.

(3) Yetki belgesinin yenilenmesinde 7 nci maddede belirtilen usul ve esaslar uygulanır. Ticaret unvanının veya işletme adının değişmesi gibi nedenlerle yetki belgesinin yenilenmesi durumunda değişikliğin belgelendirilmesi yeterlidir.

Yetki belgesinin yenilenmesi

MADDE 8 – (Değişik:RG-14/10/2020-31274)

1. Yetki belgesi, içeriğindeki bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda yenilenir.
2. Yenileme başvurusu, yetki belgesinde yer alan bilgilerde değişiklik olması durumunda, değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.
3. İşletme unvanı veya adresinin değişmesi nedeniyle yetki belgesinin yenilenmesi durumunda, yetki belgesinin yenilendiği tarihten itibaren on gün içinde, o işletmenin sözleşmeli işletmelerinin yetki belgeleri de herhangi bir başvuruya gerek olmaksızın yenilenir.
4. Yetki belgesinin yenilenmesinde 7 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları uygulanır.

Yetki belgesinin askıya alınması ve iptali

MADDE 9 – (1) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi halinde bu durum, şartların kaybedildiği tarihten itibaren on beş gün içinde işletme tarafından Bilgi Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirilir.

(2) Yetki belgesinin verilmesinde aranan şartlardan en az birini taşımadığı bildirim üzerine veya resen il müdürlüğünce tespit edilen işletmenin şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getirmesinin mümkün olmadığı durumlarda yetki belgesi aynı gün iptal edilir. Diğer durumlarda, şartların 6 ncı maddeye uygun hale getirilmesi için işletmeye bildirim veya tespit tarihinden itibaren otuz gün süre verilir. Yetki belgesi bu süre boyunca askıya alınır.

(3) Yetki belgesi askıya alınan işletmenin askı süresi içinde taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunduğunun tespit edilmesi halinde yetki belgesi aynı gün iptal edilir.

(4) Askı süresi içinde şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getiren işletmenin yetki belgesi bu durumun tespit edildiği tarihte askıdan indirilir. Şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getirmeyen işletmenin yetki belgesi bu durumun il müdürlüğünce tespit edildiği tarihte iptal edilir.

(5) 14 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen bentlerden herhangi birine bir takvim yılı içinde üç defa aykırı hareket edildiğinin tespiti halinde işletmenin yetki belgesi iptal edilir. Bu işletmeye iki yıl süreyle yetki belgesi verilemez.

(6) İşletmenin talebi halinde yetki belgesi aynı gün iptal edilir.

(7) Yetki belgesi askıya alınan, askıdan indirilen veya iptal edilen işletmeye, durum gerekçesiyle birlikte üç gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

(8) Yetki belgesi iptal edilen işletme il müdürlüğünce beş gün içinde yazılı olarak yetkili idareye bildirilir.

Yetki belgesinin iptali

MADDE 9 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-14/10/2020-31274)

1. Yetki belgesi;

a) Yetki belgesi şartlarından herhangi birini kaybeden işletme veya sözleşmeli işletmenin, bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapacağı başvuru üzerine,

b) Yetki belgesi şartlarından herhangi birine sahip olunmadığının Bakanlıkça tespit edilmesi halinde,

c) Süresi içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması nedeniyle Bilgi Sistemi üzerinden ya da yazılı olarak Bakanlıkça yapılan uyarı tarihinden itibaren on gün içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması halinde,

ç) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletme veya sözleşmeli işletmeye Bakanlıkça on günden az olmayacak şekilde verilen süre içinde aykırılığın ortadan kaldırılmaması veya aynı takvim yılı içinde tekrarlanması halinde, iptal edilir.

2) İşletmenin yetki belgesinin iptal edilmesi halinde sözleşmeli işletmelerinin yetki belgeleri de iptal edilir.

3) Sözleşmesi sona eren veya sözleşmeyle bağlı olduğu işletmenin adresinden başka bir adreste faaliyet gösteren sözleşmeli işletmenin yetki belgesi iptal edilir.

4) Yetki belgesi iptal edilen işletme ve sözleşmeli işletmeye bu durum gerekçesiyle birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

5) Birinci fıkranın (ç) bendi gereğince yetki belgesi iptal edilen işletme ve sözleşmeli işletmeye, işletme ve sözleşmeli işletme sahibinin diğer işletmelerine ve temsilcisi olduğu işletmelere, iptal tarihinden itibaren bir yıl süreyle yetki belgesi verilmez.

Mesleki yeterlilik belgesi

MADDE 10 – (1) İşletmede pazarlama ve satış personeli olarak çalıştırılan kişilerin sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5) veya emlak danışmanı (Seviye 4) ulusal yeterliliklerine dayalı mesleki yeterlilik belgelerinden birine sahip olması gerekir.

(2) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen kişiler ile işletmede pazarlama ve satış personeli olarak çalıştırılan kişilerin ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının taşınmaz ticareti ile ilgili alanlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.

(3) Bakanlık, yetki belgesine sahip işletmelerce çalıştırılması gereken mesleki yeterlilik belgesine sahip asgari personel sayısını belirlemeye yetkilidir.

(4) Mesleki yeterlilik belgesine ilişkin diğer hususlarda 5544 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatındaki hükümler uygulanır.

 Mesleki yeterlilik belgesi

MADDE 10 – (Değişik:RG-14/10/2020-31274)

1. Sorumlu emlak danışmanlarının Seviye 5, emlak danışmanlarının ise Seviye 4 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.
2. Sorumlu emlak danışmanlarının, yükseköğretim kurumlarının; emlak danışmanlarının ise ortaöğretim veya yükseköğretim kurumlarının taşınmaz ticareti ile ilgili alanlarından ya da bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
3. Mesleki yeterlilik belgesi şartından muafiyet sağlayan taşınmaz ticareti ile ilgili alanlar Bakanlıkça belirlenir.

Bilgi Sistemi ve ilan

MADDE 11 – (1) Taşınmaz ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.

(2) Yetki belgesi verilen, askıya alınan, askıdan indirilen ve iptal edilen işletmeler il müdürlüklerince, mesleki yeterlilik belgesi onaylanan ve iptal edilen kişiler Mesleki Yeterlilik Kurumunca eş zamanlı olarak, Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler ise ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarca Bakanlığın belirlediği süre içinde Bilgi Sistemine aktarılır.

(3) Yetki belgesine sahip işletmelerin güncel listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.

(4) Bilgi Sistemi ihtiyaç duyulan diğer bilgi sistemlerine entegre edilir.

(5) Bilgi Sisteminin işletilmesinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ikincil mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik her türlü teknik ve idari tedbir alınır.

Bilgi Sistemi, bildirim yükümlülüğü ve ilan (Değişik başlık:RG-14/10/2020-31274)

MADDE 11 – (1) Taşınmaz ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.

2) (Değişik:RG-14/10/2020-31274) Bakanlıkça gerekli görülen bilgi ve belgeler, Bakanlığın belirlediği süre içinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar ile işletme ve sözleşmeli işletmelerce Bilgi Sistemine aktarılır.

3) Yetki belgesine sahip (Ek ibare:RG-14/10/2020-31274) işletme ve sözleşmeli işletmelerin güncel listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.

a) Sözleşmeli işletmelerine ilişkin bilgileri 21 inci maddede belirtilen sözleşmenin yapıldığı,

b) Sorumlu emlak danışmanları ve emlak danışmanları ile sözleşmeli işletmelerin sorumlu emlak danışmanları ve emlak danışmanlarının işe başlama ve işi bırakma bilgilerini bu durumların gerçekleştiği, tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemine aktarmakla yükümlüdür.

4) Bilgi Sistemi ihtiyaç duyulan diğer bilgi sistemlerine entegre edilir.

5) Bilgi Sisteminin işletilmesinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ikincil mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik her türlü teknik ve idari tedbir alınır.