Yaz artık son günlerinde. Sonbahar kendini hissettirmeye başlayacak. Bunu bir hava tahmini olarak algılamayın. Gayrimenkul piyasası olarak kendini hissettirmeye başlayacak. Ne olacağını merak ediyorsanız, yazımı okumanızı öneriyorum. Sonbaharda bizi neler bekliyor?

Son iki yıldır Türkiye ekonomisi pek iyi durumda değil. Dış Borç rekor kırmış durumda. Dövizler aldı başını gitti. Banka faizleri kontrol edilemez bir halde. Genel olarak ekonomi parametrelerini okumayı biliyorsanız, ülkenin içinde olduğu durumu anlamamak ne mümkün. Zaten bir ülkede aldınız bir tüketim malzemesini bir hafta sonra farklı bir fiyat ile alıyorsanız, sorun büyüktür. 

Öngörülerim

Sektörde geçen 23 yıl yaşamda geçen 61 yıl ile öngörülerimi sizinle paylaşmak istiyorum. Ben bir ekonomist değilim. Bir bankacı veya yatırımcı da değilim. Sadece sektör deneyimlerimden ve  piyasadan tuttuğum nabızlardan yol çıkarak size biraz kahinlik yapmak istiyorum. Bu kahinliği kötü anlamda söylemiyorum. Ancak, pembe bir tablo çizmeyeceğim kesin. 

Eylül Beklentim

Okullar ile birlikte ailelerin masrafları artışa geçecek. Bu masraflar piyasayı ilk hareketi (ivmeyi) verecek. Okul ödemeleri ve okul giderleri bir şekilde ilk rezervlerden kullanılacak. İnsanlar pahalılıktan ve zamdan şikayet edecekler. 

Öğrenilmiş Çaresizlik diye bir psikolojide onaylanmış kavram bulunmaktadır. Birçok şekilde anlatılır. Kavanoza koyulan pireler ile yapılmış, maymunlar ile yapılmış videoları YouTube ‘da bulabilirsiniz. Meraklı olanlar bakabilir. 

Bizimde cam tavanımız zam ve pahalılık. Bu iki sözcük zamanındaki hitabeti kuvveti ve algı operasyonu destekli konuşmalar ile bizim bilinçaltımıza öylesine güzel yerleştirilmiştir ki. Bundan dert yansak da cam tavanı aşamayacağımızı öğrenmiş durumdayız. Kader, kısmet ve nasip ile ilerliyoruz. 

Aynı durum başka ülkede olsa, insanlar sokağa dökülüp protestolarda bulunurken bizler kolluk kuvvetleri ile korkutulduğumuz için yine öğrenilmiş çaresizliğimize geri dönüyoruz. 

Aslında burada fark edilmesi gereken TEK ŞEY fakirleşmeyi fark etmek ve anlamaktır. Kısaca anlatmak gerekirse, bize “Bak kuş geçiyor!” diyerek cebimizdeki cüzdanı göz göre çalıyorlar. Biz de “olsun canım, kuşu gördüm ya” diyerek kendimizi hep avutuyoruz. 

Eylül ayında hem kiralıkları sayısı hem de satılıkların sayısı önemli sayıda artacak. Nakitte olanlar. Banka kredisine ihtiyacı olmayan varlıklı insanlar fırsat avına çıkacak. Bütçelerine göre mülk alacaklar.  Bu müzakereler diş sökecek nitelikte ve acımasız olacak. Av sezonu böylece başlayacak. 

Eylülde satılık mülk fiyatları yükselmeden kalacak. İşler masada ve müzakerede bitecek. Güçlü olan yani nakit parası olan müzakereyi kazanacak. 

Ekim Beklentim

Ekim ayı ise daha sert geçecek. Her ne kadar faiz yukarı çekilse de döviz tekrar yukarıya doğru hareket etmek için piyasayı var gücü ile zorlayacak. Dolar tahminim 31-33 arasında. Euro tahminim ise 38-39 arasında. 

Döviz artışı piyasada dolaşsa da mülk fiyatları yukarı çıkmaya pek cesaret edemeyecek. Bunun nedeni konut kredilerinin kaynak bulamaması olacak. Ekonomideki ana sıkıntı paranın kendi değerini koruyamaması. Bunun için açıklanmış bir tedbir yok. Sadece petrol ve doğalgaz bulunduğuna dair şaibeler var. 

Ekonominin toparlanması için üretimin artması ve ithalatın ciddi şekilde sıkılaştırılması gerekiyor. Gelişmiş ülkeler pazar kaybetmemek adına bu konuda bizim sırtımızı sıvazlayarak bizi avutmaya çalışıyor. 

Özet olarak konut kredisi olmayacağı için zorda kalan mülk sahipleri gelen teklifleri geri çevirmeyecek duruma gelecek. Alıcısı olan danışmanlar Ekim ayında güzel para kazanacak. Eğer müşterinin parası hazırda ise, dövizde ise veya altında ise hiç sorunsuz işleme dönecek. 

Ekim ayına bol portföyle girmenizi öneriyorum. Portföy almak için elinizdeki tüm olanakları kullanın. FSBO veya SEÇ, Bölge Çalışması, Referanslar aklınıza ne geliyorsa hepsini harekete geçirin. 

Kasım Beklentim 

Kasım herkes için daha da zorlaşacak. Hatta bazı ham maddelerin ithalatında ülke zorlukları hissedilmeye başlayacak. Bu aylarda biraz stok yapmak çok doğru bir seçim olacak. Bugün ne alırsanız, yarın aynı fiyatla almanız mümkün olmayacak. 

Yıllık tüketiminizi hesaplayarak bazı malzemelerinizi bugünden alıp stoklamanız daha doğru bir seçim olacak. Eğer uygun bir deponuz veya odanız varsa, şimdiden ufak ufak kağıt, peçete, zeytinyağı gibi çok ve sık kullandıklarınızı stoklamaya başlayın. 

Gayrimenkuldeki daralma ayyuka çıkacak. Birkaç önlem açıklansa da yararlı olmayacak. Zorda olanlar satmak istese de satmayacak çünkü para kıtlığı sokakta hissedilir bir seviyeye gelecek. Kasımda bazı yerli bankaların yabancılara satılacağından eminim. Bunların içinde devlet bankalarının da olacağı bana göre mümkün. Çünkü devlet bankalarının zararları açıklanamayacak kadar büyük ve Sayıştay bile açıklama yapamayacak durumda. 

Danışman için av mevsimi devam edecek. Alıcı çalışanlar bolca işlem kapatacak. Mülk sahiplerini temsil eden danışmanlar komisyon bedellerinde indirime gitmek zorunda kalacak. 

Özet 

Kehanetimi okudunuz. Bakalım neler göreceğiz. Benim beklentim ekonomik göstergeleri okuyarak hiç iyi değil. Daha güzel tablo çizenler olabilir. Daha optimist olanlar olabilir. Buna ben bir şey diyemem. Ben sadece bir gayrimenkul profesyoneli olarak böyle bir beklenti içindeyim. 

Hepinize bol kazançlı bir hafta diliyorum.

Güven AÇIK